Αντισύλληψη
Στις αρχές του 20ού αιώνα μια γυναίκα,η Margaret Sanger, ήταν νοσοκόμα στη Νέα Υόρκη.Μια νέα κοπέλα,η Sadie Sachs,προσπαθούσε να αναρρώσει από μια παράνομη έκτρωση με τη βοήθεια της Margaret Sanger.Όταν η νοσοκόμα ρώτησε το γιατρό της πως θα μπορούσε η κοπέλα να αποφύγει μια επόμενη εγκυμοσύνη ο γιατρός της απάντησε ότι θα πρέπει να στείλει τον άντρα της στη σοφίτα να κοιμάται στη σοφίτα.
Αργότερα όταν η άτυχη Sadie sachs πέθανε κατά τη διάρκεια μιας δεύτερης έκτρωσης, η ηρωική Margaret Sanger αφιέρωσε τη ζωή της σε μια απίστευτη σταυροφορία για τον οικογενειακό προγραμματισμό.
Τύπωσε και διέμεινε 1.000.000 φυλλάδια με τον τίτλο Οικογενειακός Περιορισμός (family Limitation), επισκέφθηκε την Ευρώπη για επιμόρφωση και στη συνέχεια, άνοιξε την πρώτη κλινική Οικογενειακού Προγραμματισμού, στο Brooklyn τον ΗΠΑ, το 1916( !), αντιμετωπίζοντας με αξιοθαύμαστη δύναμη τις τεράστιες νομικές και άλλες δυσκολίες και διώξεις.
Η αρχική ιδέα για μια μέθοδο αντισύλληψης με τη μορφή φαρμάκου που θα λαμβάνεται από το στόμα γεννήθηκε για πρώτη φορά το 1920, από τον Ludmig Haberland , στην Αυστρία. Το 1938,οι επιστήμονες Walter Hohlweg και Hans Infoffen, που εργάζονταν στη φαρμακευτική εταιρεία schering, τη μεγαλύτερη σήμερα στην παραγωγή αντισυλληπτικών στον κόσμο, ανακοίνωσαν τη σύνθεση στο εργαστήριο ενός οιστρογόνου, της αιθινυλοιστραδιόλης που αποτελεί σήμερα το οιστρογόνο όλων των αντισυλληπτικών.
Ένα χρόνο αργότερα, ένας χημικός στην Πενσυλβάνια τον ΗΠΑ, ο Russell Marker ,συνέθεσε πρώτος έναν τύπο προγεστερόνης. Στη δεκαετία του 1950, όταν πλέον οι ορμόνες μπορούσαν να παραχθούν βιομηχανικά με προσιτό κόστος, η ιδέα του ορμονικού αντισυλληπτικού άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά
Στη φάση αυτή, ο ενθουσιασμός της Margaret Sanger και η γενναιοδωρία της Paige McCORMACK της international Harvesters, πίεσαν επιστήμονες στην Βοστόνη να αρχίσουν σχετικές έρευνες. Η επιστημονική τριάδα των jonn Rock, Gregory Pincus και M.C Chang ανακάλυψε την ορμονική αντισύλληψη, αλλά γρήγορα αναγκάστηκε να μεταφέρει της δραστηριότητες της από τη Μασαχουσέτη στο Πουέρτο Ρίκο, για να αποφύγει τις νομικές κυρώσεις, αφού κάθε σκέψη για οικογενειακό προγραμματισμό ήταν παράνομη στη Μασαχουσέτη μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1960.
Ήδη όμως τα αντισυλληπτικά ήταν μια κατάκτηση των γυναικών και η επιστημονική πρόοδος υπήρξε πλέον ραγδαία…
Η σημερινή πραγματικότητα
Σύμφωνα λοιπόν με τα πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, τα αντισυλληπτικά είναι η πιο δημοφιλή μέθοδος αντισύλληψης στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
>Στη Γερμανία χρησιμοποιούνται από περισσότερα του 30% των γυναικών σε γόνιμη ηλικία, στη Γαλλία από το 35% και στην Αγγλία από το 30%. Δυστυχώς στη χώρα μας το ποσοστό είναι πολύ χαμηλότερο (της τάξης του 2,4%), ενώ αντίθετα έχουμε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά εκτρώσεων στην Ευρώπη.
Μάλιστα η έκτρωση χαρακτηρίζεται, ειρωνικά ως η δημοφιλέστερη μέθοδος αντισύλληψης στην Ελλάδα! Είναι πολλά τα αίτια για την κατάσταση αυτή, αλλά το σημαντικότερο είναι η ελλιπής ενημέρωση της Ελληνίδας σχετικά με τα οφέλη που παρέχει η χρήση του χαπιού έναντι των άλλων μεθόδων αντισύλληψης.
Αναφέρουμε ως παράδειγμα, την Ολλανδία, μια από τις χώρες με το χαμηλότερο ποσοστό εκτρώσεων στην Ευρώπη (5,1 εκτρώσεις σε 1000 γυναίκες), όπου η ενημέρωση και η εκπαίδευση σχετικά με τον οικογενειακό προγραμματισμό είναι σε υψηλό επίπεδο.
Στην κατεύθυνση της καλύτερης και εγκυρότερης ενημέρωσης σε θέματα οικογενειακού προγραμματισμού και άλλα θέματα υγείας της γυναίκας, πιστεύουμε ότι συμβάλλει και η έκδοση του τεύχους που κρατάτε στα χέρια σας.
Ιστορικά το αντισυλληπτικό συνδυασμού παρασκευάστηκε πρώτο. Το 1961 κυκλοφόρησε στην Ευρώπη το πρώτο από την εταιρεία Schering AG, με το όνομα Anovlar και περιείχε 50mg αιθινυλοιστραδιόλης και 4mg οξικής νορεθιστερόνης.
Στην Ελλάδα, τα πρώτα αντισυλληπτικά που κυκλοφορήσαν ήταν το Anovlar, της schering και το Lyndiol της Οrganon, το 1965. Και τα δυο δεν κυκλοφορούν πλέον. Στο μεταξύ, η επιστημονική πρόοδος έχει μειώσει πολύ τις δόσεις ορμονών που περιέχονται στα αντισυλληπτικά? η δόση της αιθινυλοιστραδιόλη,
έχει μειωθεί στα 20mg σε μερικά χάπια.
Εξάλλου, η μεγαλύτερη πρόοδος έχει γίνει και σε ότι αφορά τα προγεσταγόνα, όπου ανακαλύφθηκαν και χρησιμοποιούνται σήμερα νεότερα και πιο εξελιγμένα
Σήμερα, 40 χρόνια μετά, όλα τα αντισυλληπτικά περιέχουν το ίδιο οιστρογόνο, την αιθινυλοστραδιόλη , αλλά χρησιμοποιούνται ευρέως επτά διαφορετικά προστεγόνα – norgestrel, levonorgestrel,dienogest, gestodene, norgestimate, και το νεότερο όλων drospireone
Τα μονοφασικά χάπια συνδυασμού περιέχουν την ίδια ποσότητα και αναλογία ορμονών σε κάθε χάπι.
Τα πλέον σύγχρονα από τα αντισυλληπτικά αυτά, περιέχουν 20mg αιθινυλοιστραδιόλης και γεστοδένη. Τα αντισυλληπτικά αυτά επικρατούν σήμερα στην Ελληνική αγορά
Παράλληλα έχει κυκλοφορήσει και μια νέα μορφή αντισυλληπτικού συνδυασμού, το λεγόμενο τριφασικό χάπι, στο οποίο διαφοροποιείται η ποσότητα (η δόση) προγεσταγόνου και οιστρογόνου.
Τα δισκία είναι χωρισμένα σε τρία διαφορετικά στάδια (φάσεις) του φυσιολογικού κύκλου και σε κάθε στάδιο αντιστοιχεί διαφορετική περιεκτικότητα ορμονών. Παράλληλα, τα τρία διαφορετικά δισκία έχουν και διαφορετικό χρώμα. Το τριφασικό χάπι μιμείται τις ορμονικές διακυμάνσεις του ίδιου του οργανισμού της γυναίκας στη διάρκεια ενός φυσιολογικού κύκλου. Για το λόγο αυτό τα τριφασικά αντισυλληπτικά είναι πολύ καλά ανεκτά και σπάνια προκαλούν ανεπιθύμητες ενέργειες.
Πως δρουν τα αντισυλληπτικά;
Η βασική αρχή λειτουργίας του χαπιού αποτέλεσε μια εξαιρετική επιστημονική ιδέα. Το χάπι δρα τόσο κεντρικά στον εγκέφαλο όσο και περιφερικά στις ωοθήκες, τις σάλπιγγες και τη μήτρα. Τα ορμονικά αντισυλληπτικά αναστέλλουν τις δυο κύριες ορμόνες που προκαλούν την ωορρηξία. Κατ αρχήν αναστέλλεται η απελευθέρωση της θυλακιοτρόπου ορμόνης (FSH). Η ορμόνη αυτή είναι υπεύθυνη για την ωρίμανση του ωραρίου
Επιπλέον το χάπι, αναστέλλει την απελευθέρωση της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH). Η ορμόνη αυτή φυσιολογικά προκαλεί την ωορρηξία στο μέσον του κύκλου.
Η φυσική παραγωγή και των δυο ορμονών αρχίζει όταν τα επίπεδα της προγεστερόνης και των οιστρογόνων είναι χαμηλά. Αλλά από τη στιγμή που και οι δυο αυτές ουσίες περιέχονται στο χάπι, δεν μπορεί να αρχίσει ο κύκλος παραγωγής των FSH/LH. Τα οιστρογόνα στο χάπι εξασφαλίζουν ένα σταθερό κύκλο 28 ημερών χωρίς ενδιάμεση αιμορραγία.
Το προγεσταγόνο αναστέλλει την ωρίμανση του ωαρίου στην ωοθήκη, επομένως δεν πραγματοποιείται ωορρηξία. Επιπλέον η βλέννα στον τράχηλο της μήτρας γίνεται παχύρρευστη κα επομένως αδιαπέραστη από το αντρικό σπέρμα.
Πως πρέπει να χρησιμοποιούνται τα αντισυλληπτικά;
Η ορμονική αντισύλληψη είναι εύκολη στη χρήση της. Λαμβάνεται ένα χάπι την ημέρα, περίπου την ίδια ώρα κάθε ημέρα. Το μόνο που πρέπει να θυμάται κανείς είναι η τακτική λήψη του γιατί αλλιώς μπορεί να επηρεαστεί δυσμενώς η αντισυλληπτική του δράση. Τον πρώτο κύκλο η γυναίκα ξεκινά την λήψη την πρώτη ημέρα του της περιόδου και συνεχίζει για 21 ημέρες. Ακολουθεί διακοπή της λήψης για μια εβδομάδα.
Ένα σημαντικό σημείο είναι ότι αν παρουσιαστεί εμετός, μέσα σε 2 ώρες από τη λήψη του δισκίου ή σοβαρή διάρροια, ή εάν λαμβάνονται ταυτόχρονα ορισμένα φάρμακα μπορεί να σημειωθεί μείωση της αντισυλληπτικής δράσης.
Υπάρχουν δυο βασικοί τύποι από του στόματος χορηγουμένων αντισυλληπτικών: το χάπι συνδυασμού (μονοφασικό ή τριφασικό), που περιέχει συνδυασμό των δυο γυναικείων ορμονών, ενός οιστρογόνου και ενός προγεσταγόνου και το μίνι-χάπι που περιέχει μόνο προγεσταγόνο. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν μόνο τα δισκία συνδυασμού.
Όταν τα αντισυλληπτικά δισκία χρησιμοποιούνται σωστά εξασφαλίζουν τη μεγαλύτερη αντισυλληπτική προστασία (99%) από οποιαδήποτε άλλη μέθοδο, ενώ παράλληλα είναι και η απλούστερη στη χρήση της.
Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα ποσοστά αποτυχίας διαφόρων αντισυλληπτικών μεθόδων, όπου φαίνεται ότι το χάπι είναι το ασφαλέστερο.
Εκτός όμως από τη σχεδόν απόλυτη αντισύλληψης που εξασφαλίζει, οι σύγχρονες έρευνες έχουν αποδείξει ότι το χάπι ασκεί πολλαπλές ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό της γυναίκας και από αυτή την άποψη, είναι πραγματικά αναντικατάστατο.
ΟΦΕΛΗ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ
ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ
Ένα σημαντικό μέρος της συζήτησης για τα αντισυλληπτικά θα πρέπει να αφιερωθεί στα οφέλη που προσφέρουν στον οργανισμό της γυναίκας πέρα από τις προφανές, δηλαδή την αποφυγή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Πολλές γυναίκες δεν είναι πλήρως ενημερωμένες για αυτά τα οφέλη που αναλυτικά θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια.
Τα αντισυλληπτικά μειώνουν τον κίνδυνο:
1 Καρκίνου των ωοθηκών κατά 40%
2 Καρκίνο του ενδομήτριου κατά 40%
3 Φλεγμονώδους νόσου της πυέλου κατά 50%
4 Έκτοπης (εξωμήτριας) κύησης κατά 90%
5 Ινοκυστικής πάθησης των μαστών κατά 40¨%
6 Λειτουργικών κυστών των ωοθηκών (ωχρινικές 78%, θυλακιωδείς 49%)
7 Ινομυαμάτων της μήτρας.
Τα αντισυλληπτικά βελτιώνουν :
1 Προβλήματα που αφορούν τη διάρκεια του εμμηνορησιακού κύκλου (πολύ μικρός η πολύ μεγάλος κύκλος ή ακανόνιστος κύκλος )
2 Την ακμή
3 Την υπερβολική απώλεια αίματος κατά την εμμηνορρυσία και ειδικά όταν συνυπάρχει σιδηροπενική αναιμία
4 Τη δυσμηνόρροια (επώδυνη εμμηνορρυσία )
5 την οστεοπόρωση
6 Τη μηνορραγία
Επιδράσεις στον εμμηνορυσιακό κύκλο
Τα αντισυλληπτικά ασκούν πολύ ευεργετική δράση στον εμμηνορρυσιακό κύκλο. Η δράση αυτή μεταφράζεται σε τρία επίπεδα: μείωση της αποβαλλομένης ποσότητας αίματος με την εμμηνορρυσία, μείωση της δυσμηνόρροιας, δηλαδή του πόνου που συνοδεύει την έμμηνο ρύση και ημερολογιακή τακτοποίηση της περιόδου. Σε πολλές γυναίκες συνταγογραφούνται αντισυλληπτικά όχι μόνο για αντισύλληψη, αλλά και για την αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας που συνδέεται με απώλεια μεγάλης ποσότητας αίματος με κάθε περίοδο. Η χρήση αντισυλληπτικών βελτιώνει όχι μόνο τη δυσμηνόρροια, αλλά και το λεγόμενο προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, δηλαδή το σύνολο των συμπτωμάτων που προηγούνται της περιόδου (φούσκωμα, κατακράτηση νερού, πόνος στους μαστούς, κλπ).
Εξάλλου στις γυναίκες με ακανόνιστο κύκλο η χρήση των αντισυλληπτικών <<τακτοποιεί>> τον κύκλο, έτσι ώστε να διαρκεί πάντα τον ίδιο αριθμό ημερών κάθε μήνα.
Προστατευτική επίδραση στις ωοθήκες
Έχει αποδειχθεί ακόμα και μετά από βραχυχρόνια χρήση αντισυλληπτικών ότι ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου μειώνεται κατά 40-50%. Η προστατευτική αυτή δράση διατηρείται για 10 ακόμη χρόνια μετά την διακοπή λήψης των αντισυλληπτικών. Από την άλλη πλευρά η ανάπτυξη καλοηθών κυστών στις ωοθήκες είναι πολύ συχνή σε γυναίκες κάθε ηλικίας. Τα αντισυλληπτικά χρησιμοποιούνται για την συρρίκνωση των κυστών αυτών, μείωση της δυσφορίας και του κινδύνου περαιτέρω ανάπτυξης κυστών.
Προστατευτική επίδραση κατά της έκτοπης κύησης
Ο κίνδυνος έκτοπης κύησης είναι κατά 90%μειωμένος στις γυναίκες που χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν χρησιμοποιούν καμία μορφή αντισύλληψης.
Προστασία κατά της φλεγμονώδους νόσου της πυέλου
Τα αντισυλληπτικά δεν προστατεύουν κατά της σεξουαλικής μετάδοσης ιών, όπως του έρπητα ή του HIV(AIDS).
Μελέτες έχουν αποδείξει ότι τα αντισυλληπτικά μειώνουν τον κίνδυνο φλεγμονώδους νόσου της πυέλου κατά 50% πιθανόν επειδή προκαλούν πάχυνση της τραχηλικής βλέννας, μια προστατευτική επίδραση που όμως εξαλείφεται αμέσως μόλις διακοπεί η χρήση τους.
Προστασία κατά των ινομυωμάτων
Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι της μήτρας που συνήθως εξαλείφονται μετά την εμμηνόπαυση. Έχει διαπιστωθεί ότι ο κίνδυνος ινομυωμάτων μειώνεται κατά 17% για κάθε 5 χρόνια χρήσης αντισυλληπτικών.
ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ
Μύθος 1ος. Τα αντισυλληπτικά προκαλούν αύξηση βάρους.
Δυστυχώς μύθος αυτός έχει τις ρίζες του στα πρώρα χάπια που κυκλοφορήσαν, όταν η περιεκτικότητα τους σε οιστρογόνα ήταν πολύ μεγαλύτερη.
Η αύξηση βάρους δεν αποτελεί πλέον πρόβλημα για τα σύγχρονα αντισυλληπτικά δισκία. Πολύ λίγες γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν μικρή αύξηση βάρους λόγω αυξημένης κατακράτησης νερού ή αύξηση της όρεξης ή και τα δυο.
Συνήθως αυτό έχει να κάνει με το συγκεκριμένο σκεύασμα αντισυλληπτικών που λαμβάνουν και το πρόβλημα λύνεται μόλις αλλαχθεί το σκεύασμα
Μύθος 2ος. Τα αντισυλληπτικά προκαλούν κατάθλιψη.
Οι περιπτώσεις πολύ σοβαρής κατάθλιψης μπορεί να επιδεινωθούν από τα αντισυλληπτικά αλλά αυτή είναι μια πολύ σπάνια ανεπιθύμητη ενέργεια που μπορεί να επηρεάσει πολύ λίγες γυναίκες.
Εάν αισθάνεστε ότι τα αντισυλληπτικά σας προκαλούν καταθλιπτική διάθεση μιλήστε με τον γιατρό σας αμέσως.
Μύθος 3ος. Τα αντισυλληπτικά προκαλούν καρκίνο.
Αυτός είναι ένα από τους μύθους που συνοδεύουν την χρήση των αντισυλληπτικών και συνετέλεσε, για να μην πούμε ότι προκάλεσε την οποία προκατάληψη κατά τη χρήση τους.
Ας δούμε όμως τα πραγματικά δεδομένα: όπως έχει αποδειχθεί ο καρκίνος του ενδομητρίου και ο καρκίνος των ωοθηκών είναι λιγότερα συχνοί σε γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά.
Η πρόσφατη επιστημονική έρευνα για τη σχέση καρκίνου του μαστού έχει δείξει ότι ενώ 2 στις 1000 γυναίκες που δεν λαμβάνουν αντισυλληπτικά θα παρουσιάσει καρκίνο του μαστού σε ηλικία κάτω των 35, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 3 στις 1000 γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά. Είναι πιθανό η χρήση των αντισυλληπτικών να μη προκαλεί τη μια επιπλέον περίπτωση καρκίνο του μαστού. Πιστεύεται ότι μάλλον επισπεύδεται η εκδήλωση ενός καρκίνου που θα εμφανιζόταν ούτως ή αλλιώς αργότερα στη ζωή της συγκεκριμένης γυναίκας.
Τέλος η συσχέτιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας με τα αντισυλληπτικά φαίνεται να έχει ξεκαθαρίσει. Έχει πλέον αποδειχθεί ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας συσχετίζεται με τη σεξουαλική μετάδοση κάποιων ιων.
Η μετάδοση αυτή εμποδίζεται με τη χρήση των προφυλακτικών ή του διαφράγματος. Μια γυναίκα που χρησιμοποιεί αντισυλληπτικά είναι απίθανο να χρησιμοποιεί και αυτές τις αντισυλληπτικές μεθόδους ταυτόχρονα , επομένως είναι η πιο ευάλωτη στη μετάδοση των ιών αυτών με τη σεξουαλική επαφή.
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η σύγχρονη έρευνα είναι ότι τα οφέλη από τη χρήση των αντισυλληπτικών είναι πολύ περισσότερα από τους κίνδυνους
ΜΠΟΡΩ ΝΑ <<ΑΝΑΒΑΛΛΩ>.ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΟΜΕΝΟ ΚΥΚΛΟ; ΅
Υπάρχουν μερικές περιπτώσεις όπου μια γυναίκα θα ήθελε να μην έχει έμμηνο ρύση για μια συγκεκριμένη περίοδο. Τέτοιες περιπτώσεις είναι π.χ ένα ταξίδι του μέλιτος, μια πολύτιμη εβδομάδα εξωτικών διακοπών και πολλές άλλες, ανάλογε με την περίπτωση. Η γυναίκα που χρησιμοποιεί αντισυλληπτικά μπορεί εύκολα να το κάνει αυτό, αλλά πάντα αφού πρώτα συμβουλευθεί το γιατρό της.
Μύθος 4ος Tα αντισυλληπτικά προκαλούν στειρότητα.
Ο μύθος αυτός δεν έχει πραγματικά καμιά βάση. Η χρήση αντισυλληπτικών είναι μια απόλυτη αναστρέψιμη μέθοδος αντισύλληψης. Αυτό σημαίνει ότι μόλις μια γυναίκα διακόψει τη χρήση αντισυλληπτικών μπορεί να μείνει έγκυος εάν το επιθυμεί.
Αυτό άλλωστε έχει αποδειχθεί στην πράξη όλα τα χρόνια που εφαρμόζεται η μέθοδος από τα εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο.
Μύθος 5ος. Τα αντισυλληπτικά δεν είναι κατάλληλα για μεγαλύτερες γυναίκες.
Το κάπνισμα είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους, που γίνεται όλο και σημαντικότερος, καθώς η γυναίκα μεγαλώνει.Έτσι μια γυναίκα που καπνίζει και είναι 30-40 ετών θα πρέπει να αποφασίσει είτε να διακόψει το κάπνισμα(που είναι και η πιο σοφή απόφαση για την υγειά της), είτε να σταματήσει να παίρνει αντισυλληπτικά.
Δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος μια γυναίκα που δεν καπνίζει να σταματήσει να παίρνει αντισυλληπτικά μετά από τα 35 και μέχρι την εμμηνόπαυση,υπο την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου.
ΑΚΜΗ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΩΝ
Ως ακμή χαρακτηρίζεται η εμφάνιση φαγεσώρων (μπιμπίκια) Λεύκων και μαύρων σπυριών και φλυκταινών ή ακόμα και κυστών στο πρόσωπο, στο στήθος και στην πλάτη. Φυσιολογικά μια λιπαρή ουσία που καλείται σμήγμα εκκρίνεται στους μικρούς θυλάκους των τριχών από τους σμηγματογόνους αδένες και φτάνει μέσω των ανοικτών πόρων στην επιφάνεια του δέρματος. Εάν ο πόρος έχει αποκλειστεί για κάποιο λόγο , το σμήγμα και τα νεκρά κύτταρα σχηματίζουν το φαγέσωρα.
Οι κλειστοί φαγέσωρες (γνωστοί και ως λευκοί φαγέσωρες ) παρουσιάζονται όταν ένας πόρος είναι εντελώς κλειστός και δεν έρχεται σε επαφή με τον αέρα. Οι ανοικτοί φαγέσωρες (μαύρα μπιμπίκια) επειδή έρχονται σε επαφή με τον αέρα αποκτούν σκούρο χρώμα. Εάν διεισδύουν βακτηρία στους φαγέσωρες, το γύρω δέρμα φλεγμαίνει, δηλαδή κοκκινίζει ,διογκώνεται ελαφρά και γίνεται ευαίσθητο στην επαφή. Έτσι σχηματίζεται το γνωστό μας <<σπυράκι>>. Αυτό στη συνέχεια μπορεί να ανοίξει και να σχηματιστεί τελικά μια ούλη στη θέση του, εάν το σπυράκι αυτό είναι αρκετά βαθύ.
Η ακμή συνηθίζεται να θεωρείται πρόβλημα της εφηβικής, αν και τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι αυξάνονται όλο και περισσότερο οι περιπτώσεις ακμής σε ενήλικες.
Συχνότερα ακμή εμφανίζουν οι γυναίκες, αν και οι άντρες είναι πιθανότερο να εκδηλώσουν τις σοβαρότερες, κυστικές μορφές της ακμής. Θεωρείται ότι οι ορμονικές αλλαγές που συνοδεύουν την εφηβεία προκαλούν την αύξηση της παραγωγής σμήγματος που οδηγεί στην εκδηλώσει ακμής. Θα επικεντρώσουμε την ακμή στη γυναικεία ακμή- εφηβική και ενήλικων που είναι και η συχνότερη. Όπως αναφέραμε ακμή μπορεί να εμφανιστεί και σε ενήλικες γυναίκες, μερικές φορές λόγω γενετικής διάθεσης ή ορμονικών διακυμάνσεων. Μπορεί επίσης να παρατηρηθεί ακμή την βδομάδα πριν από την έμμηνο ρύση ή στις αρχές της εμμηνόπαυσης (σπανιότερα).
Γενικά οι γυναίκες που έχουν ακμή, αναφέρουν βελτίωση της κατά την διάρκεια της κύησης. Περίπου οι μισές γυναίκες με ακμή παρουσιάζουν υπερέκκριση ανδρογόνων, η οποία συνδέεται και με αλλά προβλήματα, όπως η τριχόπτωση και η διαταραχή της εμμηνορρυσίας. Τα ανδρογόνα, αν και οι αντρικές ορμόνες, παράγονται σε μικρές ποσότητες και στο γυναικείο οργανισμό. Σε μερικές περιπτώσεις διαταράσσετε η ισορροπία και αυτές οι ποσότητες αυξάνονται και μπορεί τότε να εκδηλωθεί ακμή ή κάποιο από τα αλλά προβλήματα που αναφέρθηκαν.
Στη γυναικεία ακμή, συχνά και αφού προηγηθεί ορμονικός έλεγχος, ο θεράπων ιατρός χορηγεί αντισυλληπτικά. Αποτελούν στις περισσότερες περιπτώσεις την πρώτη θεραπευτική επιλογή, διότι η χορήγηση τους μειώνει την έκκριση των ανδρογόνων και επομένως αναστέλλεται η υπερπαραγωγή σμήγματος. Το αποτέλεσμα της χορήγησης είναι ιδιαίτερο άμεσο στις γυναίκες με προεμμηνορυσιακές εξάρσεις της ακμής
Σε πιο προβληματικές περιπτώσεις ακμής μπορεί να χορηγηθούν κάποια ειδικά αντισυλληπτικά, που περιέχουν αντί των συνήθων προγεσταγόνων ένα αντιανδρογόνο με σκοπό να αποκλείσει τη δράση των ανδρογόνων και να αντιμετωπίσει έτσι ριζικά τα προβλήματα που προκαλεί η υπερέκκριση τους. Το χάπι που περιέχει οξική κυπροτερόνη και αιθινυλοστραδιόλη είναι το αντισυλληπτικό αυτής της κατηγόριας.
Το ειδικό αυτό αντισυλληπτικό εμποδίζει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο την εγκυμοσύνη όπως τα αλλά αντισυλληπτικά, ασκώντας παράλληλο θεραπευτική επίδραση στα προβλήματα σμηγματόρροιας ακμής και τριχόπτωσης, που συνδέονται με την υπερέκκριση ανδρογόνων. Αρμόδιος για την εκτίμηση της κατάστασης και την πραγματοποίηση ορμονικών εξετάσεων είναι ο γιατρός, τον όποιο θα πρέπει να συμβουλευθεί μια γυναίκα, προκείμενου να αξιολογηθεί η ακμή από την οποία πάσχει και ο βαθμός σοβαρότητας της.
Παράλληλα βέβαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν τοπικά φάρμακα και καλλυντικά που σκοπό έχουν τη μείωση της μόλυνσης των φαγεσώρων από τα βακτήρια. Οι ενέργειες αυτές είναι επικουρικές και ενισχυτικές της δράσης των αντισυλληπτικών που αντιμετωπίζουν ουσιαστικά την αιτία του προβλήματος και όχι το αποτέλεσμα (δηλαδή το σπυράκι).
Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζει η γυναίκα ότι το πρόβλημα της ακμής αρχίζει να βελτιώνεται μετά από 2-3 μήνες χορήγησης των αντισυλληπτικών και να τη συνεχίζει ακόμα και αν δεν δει εμφανή αποτελέσματα από τον πρώτο κιόλας μήνα. Σαφής βελτίωση παρουσιάζεται μετά από λήψη τουλάχιστον 6 μηνών.
Κλινική αντιμετώπιση – Συστάσεις – Πρωτόκολλα
Τα ενδομήτρια σπειράματα είναι μια αντισυλληπτική μέθοδος που προσφέρει ασφαλή και μακροχρόνια αντισύλληψη. Συνιστώνται στις γυναίκες που αναζητούν ασφαλή και αναστρέψιμη αντισύλληψη. Για να πετύχουμε χρήση από μεγαλύτερο αριθμό γυναικών των ενδομήτριων σπειραμάτων οι μαιευτήρες-γυναικολόγοι θα πρέπει να κατανοήσουν τις ενδείξεις, τις αντενδείξεις, τα οφέλη και τις επιπλοκές των ενδομητρίων σπειραμάτων κι έτσι με αυτό τον τρόπο να ξεχωρίσουν τις γυναίκες που μπορούν να γίνουν υποψήφιες χρήστριες αυτής της αντισυλληπτικής μεθόδου.
Ιστορική διαδρομή
Η χρήση των ενδομητρίων σπειραμάτων ήταν πολύ διαδομένη στις Η.Π.Α. το 1960 και το 1970.
Προοπτικές και συγκριτικές μελέτες απέδειξαν την ασφάλεια και αποτελεσματικότητά τους.
Γύρω στο 1970 τέθηκε το ερώτημα αν πρέπει να κυκλοφορούν τα Ε.Σ., διότι αυτά έδειξε να σχετίζονται με πυελική φλεγμονή όπως ορισμένες μελέτες απέδειξαν.
Το 1995 το κέντρο οικογενειακού προγραμματισμού των Η.Π.Α ανακοίνωσε ότι μόνο το 1% των γυναικών που χρησιμοποιούσε αντισύλληψη, χρησιμοποιούσε ενδομήτρια σπειράματα. [Ε.Σ.].
Έκτοτε υπήρξε προβληματισμός για την χρήση Ε.Σ. και στις επιστημονικές ομάδες, και στην Βιομηχανία που πα¬ράγει ιατρικά προϊόντα.
Σήμερα πάνω από 90.000.000 γυναίκες σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν Ε.Σ.
Η χώρα στην οποία είναι πολύ διαδεδομένη η χρήση των ενδομήτριων σπειραμάτων είναι η Κίνα όπου περί¬που 40% των γυναικών που χρησιμο¬ποιούν αντισύλληψη χρησιμοποιεί σαν μέθοδο Ε.Σ.
Άλλες χώρες όπου είναι πολύ διαδεδομένη η χρήση των ενδομήτριων σπειραμάτων είναι το Βιετνάμ, η Σουηδία, η Νορβηγία, Φινλανδία.
Χρήση
Σήμερα τα κοινώς χρησιμοποιούμενα σπειράματα είναι δύο ειδών:
Το σπείραμα χαλκού Τ380 και το σπείραμα που αποδεσμεύει λεβονογεστρέλη.
Το σπείραμα Τ380 είναι πολύ αποτελεσματικό, είναι Τ-μορφής, απελευθερώνει χαλκό, κυκλοφορεί περίπου μία δεκαετία.
Το σπείραμα που απελευθερώνει λεβονογεστρέλη είναι Τ μορφής και απελευθερώνει 52 mg λεβογεστρέλη την ημέρα, και είναι εξίσου πολύ αποτελεσματικό.
Μηχανισμός δράσης των ενδομήτριων σπειραμάτων
Δράση πριν την γονιμοποίηση:
|
– Αναστέλλουν την μετανάστευση του σπέρματος και την κινητικότητα του. |
|
– Μεταβολή της ποιότητας της τραχηλικής βλέννης. |
|
– Μεταβάλλουν την ταχύτητα κίνησης των ωαρίου. |
|
– Δράση μετά την γονιμοποίηση |
|
– Βλάβη και καταστροφή του γονιμοποιημένου ωαρίου. |
|
– Καταστολή του ενδομητρίου (σπείραμα λεβονογεστρέλης). |
Κατάλληλες υποψήφιες γυναίκες για χρήση ενδομήτριων σπειραμάτων
Αντενδείξεις χρήση ενδομήτριων σπειραμάτων
|
– Εγκυμοσύνη. |
|
– Πυελική φλεγμονή – πρόσφατη το διάστημα των τελευταίων τριών μηνών, ή παρούσα. |
|
– Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. |
|
– Μετά από πρόσφατη σηπτική έκτρωση. |
|
– Μη διαγνωσμένη κολπική αιμόρροια. |
|
– Καρκίνος των γεννητικών οργάνων. |
|
– Διάφορες ανωμαλίες του σχήματος της μήτρας, ινομυώματα ευμεγέθη |
|
– Αλλεργία σε συστατικό του ενδομητρίου σπειράματος. |
Κλινική αντιμετώπιση – συστάσεις
Είναι δυνατόν το ενδομήτριο σπείραμα να αυξάνει τον κίνδυνο πυελικής φλεγμονής.
Τελευταίες μελέτες έδειξαν ότι η χρήση Ε.Σ δεν συνδέεται με πυελική φλεγμονή. Κατά συνέπεια πολύτοκεs και άτοκες μπορούν να χρησιμοποιούν Ε.Σ. σαν αντισύλληψη.
Είναι απαραίτητος ο έλεγχος ρουτίνας για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα [χλαμύδια γονόροια] πριν από την τοποθέτηση Ε.Σ., σε γυναίκες με χαμηλό κίνδυνο για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;
Μελέτες έδειξαν ότι δεν είναι απαραίτητος ο έλεγχος ρουτίνας για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα πριν από την τοποθέτηση Ε.Σ.
Υπάρχει σχέση μεταξύ βακτηριακής κολπίτιδας και Ε.Σ;
Είναι συζητήσιμη η σχέση και τα αποτελέσματα των μελετών είναι αντιφατικά.
Ιστορικό έκτοπης κύησης και αντένδειξη στη χρήση Ε.Σ.;
Όχι, το ιστορικό έκτοπης κύησης δεν είναι αντένδειξη στη χρήση Ε.Σ.
Είναι αποτελεσματικό το Ε.Σ. στην θεραπεία της μηνορραγίας;
Το σπείραμα λεβονογεστρέλnς είναι πολύ αποτελεσματικό στην μηνορραγία.
Τα ενδομήτρια σπειράματα είναι αποτελεσματική μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης;
Το ενδομήτριο σπείραμα είναι αποτελεσματική μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης, όταν τοποθετηθεί εντός 144 ωρών από την σεξουαλική επαφή.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε το 1994 ότι το ποσοστό των παντρεμένων γυναικών,γυναικών που δεν θέλουν να κάνουν παιδιά, αλλά, για διάφορους λόγους, συχνά έξω από τη Θέληση τους, δεν εφαρμόζουν καμία αντισυλληπτική μέθοδο είναι από 43% – 77%./p>
Σε ένα ετήσιο σύνολο 200 εκατομμυρίων κυήσεων παγκοσμίως, τα 50 εκατομμύρια διακόπτονται με εκτρώσεις,από τις οποίες τα 20 εκατομμύρια πραγματοποιούνται κάτω από απαράδεκτες συνθήκες που οδηγούν στο θάνατο 67.000 γυναίκες κάθε χρόνο.
Η αντισύλληψη απασχόλησε όλες τις κοινωνίες σε όλες τις εποχές.
Ο Σωρανός ο Εφέσιος αναφέρει φάρμακα που είναι εκτρωτικά και αντισυλληπτικά «περί φθορίων και ατοκίων» .
Στην Αίγυπτο τοποθετούσαν ειδικά χαλίκια στις μήτρες των καμήλων για να μη μένουν έγκυες κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μέσω της ερήμου.
Υπάρχουν πολλοί μέθοδοι αντισύλληψης και κάθε ζευγάρι διαλέγει τη μέθοδο που Θα χρησιμοποιησει ανάλογα με τις δυνατότητες και τις επιθυμίες του. Κάθε αντισυλληπτική μέθοδος έχει τα πλεονεκτήματά της και τα μειονεκτήματά της και εκτός από την ηλικία και τη φυσιολογία υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση για την επιλογή της μεθόδου αντισύλληψης όπως η υγεία, ο τρόπος ζωής, οι σχέσεις ή η οικογενειακή κατάσταση.
Αντισυλληπτικές μέθοδοι
Φυσικές μέθοδοι:
|
n Διακοπτόμενη συνουσία |
|
n Πλύσεις ύστερα από την επαφή |
|
n Η μέθοδος του ρυθμού |
|
n Η αμηνόρροια της γαλουχίας |
Μέθοδοι φραγμού:
|
n Ανδρικό προφυλακτικό |
|
n Γυναικείο προφυλακτικό |
|
n Διάφραγμα |
|
n Σπερματοκτόνα |
Ενδομήτρια Αντισύλληψη::
|
(ενδομητρικό σπείραμα I.U.D.) |
Ορμονιική αντισύλληψη:
|
n Εμφυτεύματα Norplants |
|
n Ενέσιμη ορμονική αντισύλληψη |
|
n Από του στόματος αντισυλληπτικά |
Διακοπτόμενη συνουσία
|
Η μέθοδος συνιστάται στην διακοπή της συνουσίας πριν από την εκσπερμάτιση, η οποία πραγματοποιείται εκτός του κόλπου. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι πολύ περιορισμένη είτε γιατί αποτυγχάνει ο αυτοέλεγχος του άνδρα, είτε γιατί ακόμα και στις εκκρίσεις του πέους που προηγούνται της εκσπερμάτωσης, υπάρχουν σπερματοζωάρια τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν εγκυμοσύνη. |
Περιοδική αποχή
Βασίζεται στο ότι:
|
1° το ωάριο μπορεί να γονιμοποιηθεί μόνο στις πρώτες 24 ώρες μετα την ωοθυλακιορρηξία, 2° ότι τα σπερματοζωάρια διατηρούν την γονιμοποιητική τους ικανότητα για 48 ώρες μετά την εκσπερμάτωση και 30 ότι η ωοθυλακιορρηξία συνήθως συμβαίνει 14 ημέρες πριν την αναμενόμενη έμμηνο ρύση. Έτσι η γυναίκα που γνωρίζει την ημερομηνία της επόμενης περιόδου μπορεί να υπολογίσει τις γόνιμες ημέρες. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι μικρή. Αυτό συμβαίνει διότι ο κύκλος δεν είναι πάντα σταθερός. |
Διάφραγμα κολπικό
|
Το διάφραγμα είναι ειδικός ελαστικός δίσκος που τοποθετείται από την ίδια τη γυναίκα πριν τη σεξουαλική επαφή στον τράχηλο της μήτρας. Υπάρχουν διάφορα μεγέθη και χρειάζεται η βοήθεια του γυναικολόγου για να βρεθεί το ιδανικό μέγεθος. Δεν είναι αξιόπιστη μέθοδος και δε προστατεύει από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.Συχνά χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με σπερματοκτόνες ουσίες |
Spiral
|
Είναι συσκευές που τοποθετούνται από το γιατρό μέσα στην κοιλότητα της μήτρας για μεγάλο χρονικό διαστημα (3-5 χρόνια). Η αντισυλληπτική δράση του οφείλεται σε τοπική άσηπτη φλεγμονώδη αντίδραση, την οποία προκαλει το Spiral ως ξένο σώμα στη μήτρα. ‘Ετσι δημιουργείται ένα περιβάλλον εχθρικό προς τα σπερματοζωάρια και στο τυχόν γονιμοποιημένο ωάριο ώστε να μη μπορεί να εμφυτευθεί και να αποβάλλεται .Τα τελευταίου τύπου Spiral έχουν ενσωματωμένη βραδείας απορροφήσεως προγεστερόνη η οποία δρα και προστατευτικά για το ενδομήτριο. Το Spiral δεν συστήνεται σε άτοκες, λόγω του κινδύνου της φλεγμονής και απόφραξης των σαλπίγγων. Συνήθως προτείνεται σε έφηβες που δεν δύναται να χρησιμοποιήσουν άλλες αντισυλληπτικές μεθόδους και σε πολύτοκες. Καλλιέργεια κολπικού υγρού πριν την τοποθέτηση. |
Μόνιμη στειροποίηση
Σε περίπτωση που η μόνιμη στειροποίηση είναι επιθυμητή για διάφορους λόγους (πολλές καισαρικές ή άλλοι ιατρικοί και μη λόγοι) γίνεται χειρουργική απολίνωση των σαλπίγγων ώστε έτσι εμποδίζεται η σύλληψη.
Απαραίτητη είναι η συνεργασία κάθε γυναίκας με το γιατρό για την ανεύρεση της καταλληλότερης και πιο πρακτικής μεθόδου
Αντισυλληπτικά χάπια
Ορμονική αντισύλληψη
Τα τελευταία πενήντα χρόνια χρησιμοποιείται ευρέως η ορμονική αντισύλληψη από του στοματος και έχει αποκτηθεί μεγάλη εμπειρία. Η δυνατότητα της χρήσης του συνδυασμού οιστρογόνων – προγεστερονών ειδων σαν αντισυλληπτικού οφείλεται στις έρευνες των G PINCUS & J. ROCK το 1956.
0 μηχανισμός δράσης του χαπιού είναι τριπλός: α) αναστέλλει την ωοθυλακιορρηξία.’Οταν σταματήσει το χάπι επανέρχεται η ωοθυλακιορρηξία, β) το χάπι καθιστά την βλέννη του τραχήλου εχθρική προς τα σπερματοζωάρια και δεν τους επιτρέπει την δίοδο προς την μήτρα, γ) το ενδομήτριο κατά τη διάρκεια του κύκλου υφίσταται διαδοχικές μεταβολές προετοιμαζόμενο για την υποδοχή και εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου. Το «χάπι» δεν επιτρέπει αυτές τις μεταβολές καθιστώντας το ενδομήτριο αφιλόξενο για το ωάριο.
Τα πλεονεκτήματα των αντισυλληπτικών χαπιών είναι τα εξής:
|
Μείωση της εμφάνισης της δυσμηνόρροιας, του προεμηνορρησιακού συνδρόμου, κύστεων ωοθήκης, μητρορραγιών, σιδηροπενικής αναιμίας, πυελικής φλεγμονής, πιθανότητας εξωμήτριου κυήσεως, καθώς και μείωση των πιθανοτήτων Ca ενδομητρίου και Caωοθηκών. |
|
Οι παρενέργειες των αντισυλληπτικών είναι δυνατόν να είναι άμεσες ή απώτερες. Οι άμεσες είναι μικρές αλλαγές του βάρους, κυρίως λόγω κατακράτησης υγρών, της ψυχικής διάθεσης, ημικρανίες, μαστοδυνία, σταγονοειδής αιμόρροια. Οι απώτερες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι: η δράση στο καρδιακό σύστημα και η πρόκληση Θρομβοεμβολικών επεισοδίων. |
|
Τόσο τα αντισυλληπτικά χάπια όσο και το χάπι της επόμενης ημέρας, ως ορμονικά σκευάσματα, έχουν τον κίνδυνο της θρόμβωσης κυρίως σε εκείνες τις γυναίκες που λόγω γονιδίου έχουν τάσεις θρομβοφιλίας. Για το λόγο αυτό, η ιατρική παρακολούθηση είναι απολύτως απαραίτητη. |
Τα προφυλακτικά
Είναι το πιο διαδεδομένο μηχανικό μέσο αντισύλληψης. Η αντισυλληπτική του αποτελεσματικότητα κυμαίνεται από 64 – 97°/ο και εξαρτάται κυρίως από την καλή χρήση που σημαίνει τοποθέτηση του προφυλακτικού από την αρχή της συνουσίας διότι όπως ειπώθηκε και οι εκκρίσεις του πέους προ της εκσπερμάτισης περιέχουν ζωηρά σπερματοζωάρια τα οποία μπορεί να προκαλέσουν εγκυμοσύνη. ‘Εξοδος του πέους από τον κόλπο μαζί με το προφυλακτικό αμέσως μετά την εκσπερμάτιση διότι υπάρχει κίνδυνος διαφυγής σπέρματος απο τα πλάγια. Πλύσιμο του πέους μετά την αφαίρεση του προφυλακτικού και ούρηση για να φύγουν τα υπολείμματα του σπέρματος από την επιφάνεια του πέους και από την ουρήθρα.
Το προφυλακτικό πρέπει να ελέγχεται πριν τη χρήση του για ενδεχόμενη φθορά. Άλλη αιτία αποτυχίας του προφυλακτικού είναι η ρήξη του ή το σχίσιμο κατά την επαφή. Τα αίτια της αποτυχίας είναι σφάλματα κατασκευής, σχίσιμο κατά την εφαρμογή, ρήξη η απομάκρυνση κατά την συνουσίαν και τέλος διαφυγή σπέρματος λόγω καθυστερημένης αφαιρέσεως.
‘Ενα πρόσθετο προτέρημα των προφυλακτικών είναι ότι προφυλάσσει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα όταν γίνεται σωστή χρήση.
Επείγουσα αντισύλληψη
Χάπι επόμενης μέρας
Είναι μια εφ’ άπαξ δόση ορμονικού σκευάσματος η οποία δεν αναστέλλει την ωοθυλακιορρηξία όπως το αντισυλληπτικό χάπι, αλλά αλλοιώνει έτσι το ενδομήτριο ώστε να μη μπορεί να εμφυτευθεί το τυχόν γονιμοποιημένο ωάριο. Χρησιμοποιείται σε περίπτωση που έλαβε χώρα μια σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη. Επειδή η δόση αυτής της ορμόνης αναστατώνει τον κύκλο δεν πρέπει να χρησιμοποιείται συχνά, παρά μόνο σαν λύση απολύτου ανάγκης. Χορηγείται όσο το δυνατόν νωρίτερα μετά την ύποπτη επαφή, ει δυνατόν τις πρώτες ώρες για να είναι αποτελεσματική.
Εάν ληφθεί το πρώτο εικοσιτετράωρο, η επιτυχία είναι 95%, το δεύτερο εικοσιτετράωρο 85%.
Μετά το δεύτερο εικοσιτετράωρο η μέθοδος δεν είναι καθόλου ασφαλής.