Γίνεται να αποφύγουμε την πολύδυμη κύηση και τις επιπλοκές που μπορεί να έχει όταν υποβληθούμε σε κάποια από τις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής;

Οι πολύδυμες κυήσεις είναι κυήσεις υψηλού κινδύνου και συνοδεύονται από μεγάλη πιθανότητα επιπλοκών, όπως ο πρόωρος τοκετός, η προεκλαμψία, η γέννηση χαμηλού βάρους νεογνών, η υπολειπόμενη ανάπτυξη του ενός ή και των δύο εμβρύων, λόγω συγγενών ανωμαλιών ή του συνδρόμου υποκλοπής των διδύμων, η νεογνική νοσηρότητα και θνησιμότητα, η εγκεφαλική παράλυση, οι μαθησιακές δυσκολίες, καθώς και άλλα προβλήματα στην ομιλία και συμπεριφορά των παιδιών.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των πολύδυμων κυήσεων προέρχονται μετά από εφαρμογή των μεθόδων της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

 Σύμφωνα με τη νομοθεσία στην Ελλάδα (ΦΕΚ 2589/29.9.2014) ο αριθμός των εμβρύων που μπορούν να μεταφερθούν στη μήτρα είναι: 

• Σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών, επιτρέπεται να μεταφέρονται ένα ή δύο έμβρυα από δικά τους ωάρια.
• Σε γυναίκες ηλικίας άνω των 35 ετών και κάτω των 40, επιτρέπεται να μεταφέρονται δύο έμβρυα από δικά τους ωάρια στον πρώτο και στον δεύτερο κύκλο, και τρία στον τρίτο και σε κάθε επόμενο κύκλο.
• Σε γυναίκες ηλικίας 40 ετών, επιτρέπεται να μεταφέρονται τρία έμβρυα από δικά τους ωάρια.
• Σε γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών, επιτρέπεται να μεταφέρονται τέσσερα έμβρυα από τα δικά τους ωάρια.

 Για λιγότερες επιπλοκές ο μοναδικός τρόπος μείωσης των επιπλοκών είναι η μεταφορά ενός εμβρύου στη μήτρα. Το τελευταίο είναι πλέον εφικτό.

 Πώς όμως μπορεί να γίνει; α) Με εκτεταμένη καλλιέργεια στο στάδιο της βλαστοκύστης που επιτρέπει ιδανικότερη επιλογή των πιο fit εμβρύων. β) Με βιοψία εμβρύων στο στάδιο της βλαστοκύστης και προεμφυτευτική γενετική διάγνωση για όλα τα χρωμοσώματα (PGT-A). γ) Με υαλοποίηση κάθε εμβρύου χωριστά στον φορέα και μεμονωμένη εμβρυομεταφορά του στη μήτρα. H προεμφυτευτική γενετική διάγνωση συγκαταλέγεται σήμερα στις σημαντικότερες τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και εφαρμόζεται με επιτυχία για τη διάγνωση ανευπλοειδιών (PGT-A) σε γυναίκες αυξημένης ηλικίας >36 ετών, με καθ’ έξιν αποβολές, επαναλαμβανόμενες αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, σε περιπτώσεις προϋπάρχουσας κύησης με ανευπλοειδία, σε ζευγάρια με σοβαρό παράγοντα ανδρικής υπογονιμότητας, όπως ολιγοασθενοτερατοζωοσπερμία (ΟΑΤ) και μη αποφρακτική αζωοσπερμία (ΝΟΑ), σε περιπτώσεις προϋπάρχουσας κύησης με χρωμοσωμική ανωμαλία, λόγω αυξημένης ανευπλοειδίας ή διπλοειδίας στο σπέρμα, σε άνδρες με καρυότυπο ΧΧΥ ή ΧΥΥ. Οι τελευταίες επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η PGT-A, η οποία επιτρέπει τη διάγνωση χρωμοσωμικών ανωμαλιών σε έμβρυα πριν από την εμφύτευση στη μήτρα, οδηγεί σε αύξηση του ποσοστού εγκυμοσυνών έως και 70% όταν πραγματοποιείται βιοψία και προεμφυτευτική διάγνωση πριν από την εμβρυομεταφορά σε κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης και μεταφορά μόνο ενός εμβρύου στη μήτρα, καθώς και σε διπλασιασμό του ποσοστού ζώντων νεογνών.

 Νίκος Πετρογιάννης, Διευθυντής Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, www.npetrogiannis.gr

 Κατερίνα Χατζημελετίου, Αν. καθηγήτρια ΕμβρυολογίαςΓενετικής στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή ΑΠΘ, υπεύθυνη Εργαστηρίου Εξωσωματικής Γονιμοποίησης A’M/Γ Κλινική ΑΠΘ, ΓΝΘ «Παπαγεωργίου»